M&R LAB Microbiology & Research specjalizuje się w ocenie skuteczności chemicznych środków dezynfekcyjnych niezbędnej do potwierdzenia deklarowanych właściwości i rejestracji produktów biobójczych. Realizuje również badania produktów i materiałów przemysłowych o właściwościach przeciwdrobnoustrojowych oraz ocenia innowacyjne technologie o działaniu antybakteryjnym i przeciwgrzybiczym. Zainteresowani tym, jakiego typu usługi laboratorium świadczyć może dla branży budowlanej, zaprosiliśmy do rozmowy dr Renatę Szczygłowską, specjalistkę w zakresie mikrobiologi technicznej z M&R LAB.
Pani Renato, skąd u Pani zainteresowanie mikrobiologią techniczną?
Od 18 lat pracy jestem związana z mikrobiologią. Początkowo były to proste matryce badawcze, takie jak woda, którą ocenia się pod względem zgodności z wymaganiami rozporządzenia w zakresie jej przydatności do picia lub kąpieli. W miarę rozwoju zawodowego pojawiły się badania mikrobiologiczne żywności, kosmetyków, kontroli procesu wytwarzania i higieny środowiska.
Szersze zainteresowania mikrobiologią w aspekcie technicznym przerodziły się w pracę doktorską, której promotorami byli prof. nadzw. dr hab. inż. Marcin Banach oraz dr inż. Jolanta Pulit-Prociak z Politechniki Krakowskiej. Tematem pracy była „Ocena właściwości biobójczych i możliwości zastosowania nanocząstek metalicznych i tlenkowych w produktach chemii budowlanej”. W pracy opracowałam i zastosowałam metodę wyznaczania MIC i MBC dla nanocząstek srebra, złota, miedzi oraz nanometrycznych tlenków. Moje badania porównywały wpływ różnych procesów powstawania i stabilizacji nanocząstek na ich właściwości biobójcze wobec bakterii, grzybów pleśniowych i drożdżkowatych. Ta część pracy zobowiązała mnie do zgłębienia wiedzy w zakresie efektywności nanocząstek oraz prowadzenia badań biobójczych produktów chemicznych i materiałów.
Część aplikacyjna pracy dotyczyła wykorzystania nanocząstek srebra do konserwacji suchych powłok farb, tynków i gruntów w celu nadania im właściwości antybakteryjnych, przeciwgrzybiczych i glonobójczych w celu przeciwdziałania korozji biologicznej. Zdolność organizmów do biodeterioracji (czyli stopniowego zasiedlania i niszczenia materiałów) wiąże się ze zdolnością bakterii, grzybów pleśniowych i drożdżakowatych do produkcji szeregu enzymów, biochemicznej degradacji i ich niszczenia powierzchniowego. Biodegradacja dotyczy również produktów zamykanych w opakowaniach, których produkcja nie jest sterylna. Najczęściej są one zakażane finalnie poprzez surowce lub wodę lub środowisko wytwarzania, czego efektem są „puchnące puszki”. Przyczyną tego efektu są najczęściej bakterie z rodzaju Pseudomonas, spory bakterii z rodzaju Bacillus i grzyby drożdżakowate. Z pomocą przychodzą w tym przypadku testy konserwacji „in can”, które wykonujemy wg standardów amerykańskich, pozwalające wyznaczyć termin gwarancji produktu.
Jak wyglądały początki Pani zawodowej kariery?
Jako absolwentka Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska UŚ w Katowicach marzyłam o pracy w laboratorium i dlatego podjęłam ją jako stażysta w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Piotrkowie Trybunalskim. W niedługim czasie, jako młodszy asystent, wykonywałam badania mikrobiologiczne wody. Po dwóch latach, zmieniając miejsce zamieszkania, podjęłam się wyzwania związanego z uruchomieniem laboratorium fizykochemicznego, mikrobiologicznego, wdrożenia akredytacji i uzyskania certyfikacji nadawanej przez PCA. Dalszy mój rozwój to studia doktoranckie, pisanie pracy doktorskiej oraz uruchomienie własnego laboratorium badającego materiały i produkty. W okresie pisania pracy doktorskiej trzeba było pogodzić pracę, naukę, pisanie i robienie badań do pracy. Po ciężkim wysiłku przyszedł czas na satysfakcję. Teraz można już ze spokojem skupić się tylko na pracy i dalszym rozwoju.
Co okazało się kluczowe w tym trudnym okresie?
Myślę, że bardzo ważne jest zgłębianie wiedzy powiązane z zainteresowaniami, bo jest ono najbardziej efektywne. Najważniejsze jest podążanie do wyznaczonego celu, mimo że spotykamy trudności, a są one zawsze. Wiedza również daje wsparcie, ponieważ przekłada się na rozwiązywanie problemów klientów. Bardzo ważne jest wsparcie zewnętrzne i kontakt naukowy z placówkami badawczymi, które są często twórcami technologii. Satysfakcje i spełnienie daje kontakt z zadowolonymi klientami i badania.
Jakie usługi są głównymi w ofercie i co je charakteryzuje?
Specjalizujemy się w mikrobiologii technicznej, czyli badaniach biobójczych produktów chemii specjalnej i materiałów dla branży budowlanej. Ustalamy efektywne stężenia środków konserwujących, innowacyjnych substancji czynnych, badamy również środki dezynfekujące. Wśród produktów chemii budowlanej badamy biobójcze działanie antybakteryjnych, grzybobójczych i glonobójczych farb oraz tynków.
Oceniamy skuteczność biocydów, biopreparatów, preparatów niszczących pleśnie i grzyby drożdżakowate rozwijające się na tynkach zewnętrznych i wewnętrznych. Oceniamy skuteczność środków do konserwacji i ochrony drewna, odporność mikrobiologiczną kompozytów. Badania prowadzimy w warunkach laboratoryjnych i polowych. Badamy skuteczność konserwacji dyspersji, gruntów, powłok farb, fug, silikonów, membran uszczelniających, uszczelek i folii. Oceniamy również odporność mikrobiologiczną polimerów, tworzyw sztucznych poprzez badania ochrony powłok porowatych i nieporowatych, zabezpieczenie mikrobiologiczne geowłóknin, geosytnetyków, geotekstyliów, które podczas użytkowania są narażone na kontakt z glebą.
Nasze badania pozwalają ocenić, czy produkt posiada właściwości antybakteryjne i grzybobójcze wobec różnych szczepów, w tym odporność na drożdżaki oraz pleśnie, których mykotoksyny wykazują działanie neurotoksyczne, kancerogenne i alergizujące. Prowadzone badania aplikacyjne pozwalają określić, czy materiał lub produkt finalny, np. fuga, silikon czy uszczelka, stanowi pożywkę dla bakterii i/lub grzybów (stosujemy metodę PN EN ISO 846). Badania prowadzone są wystandaryzowanymi metodami z użyciem szczepów pochodzących ze światowej kolekcji kultur przyporządkowanych do określonego materiału.
Szczepy grzybów pleśniowych używane w badaniach oceny skuteczności konserwacji farb i tworzyw sztucznych: Chaetomium globosum ATCC 6205, Aspergillus niger ATCC 6275, Trichoderma virens ATCC 9645, Paecilomyces variotii ATCC 18502, Penicillium funiculosum.
Na podstawie ustalonej grzybobójczości produkty mogą być polecane do miejsc wilgotnych lub okresowo narażonych na wilgoć. Wewnątrz obiektów budowlanych miejscami narażonymi na biokorozję są elementy listew okiennych, fugi i farby w łazienkach i kuchni, obiegi wentylacyjne, sauna, basen, czyli wszystkie miejsca, w których okresowo może gromadzić się wilgoć i woda. Tam mogą się rozwijać grzyby drożdżakowate z rodzaju Aureobasidium lub Rodothorulla. Produkty odporne na korozję biologiczną są szczególnie pożądane w branży budowlanej, bo zapewniają długotrwałe i komfortowe użytkowanie oraz zdrowie użytkowników. Obecnie odnotowuje się dużą ilość prac zmierzających do uzyskania antybakteryjnych powłok, którym właściwości przeciwdrobnoustrojowe nadają polifenole, nanocząstki srebra, ditlenek tytanu, koloidy miedzi lub kombinacje takich związków. Wobec wzrastającej oporności drobnoustrojów na antybiotyki takie materiały są pożądane w zastosowaniu publicznym, medycznym i weterynaryjnym, znajdują również zastosowanie w produkcji żywności.
Do kogo skierowana jest oferta?
Oferta skierowana jest do producentów środków chemicznych, producentów chemii budowlanej, producentów tworzyw sztucznych oraz branż, które posługują się tymi elementami podczas wytwarzania swoich produktów, bo dzięki zastosowaniu elementów odpowiednio odpornych na biokorozję ich finalny produkt będzie mógł mieć wyróżniające się właściwości, tj. antybakteryjne i antygrzybiczne. Badania mikrobiologiczne materiałów i produktów wymagają dużego doświadczenia badawczego. Istotne jest również dobranie metody badawczej odpowiedniej do celu badania. Współpracujemy z jednostkami badawczymi i producentami przy testowaniu oraz sprawdzaniu działania przeciwdrobnoustrojowego innowacyjnych technologii. Podejmujemy się również rozstrzygania problematycznych aspektów związanych z czystością mikrobiologiczną linii produkcyjnych.
Dużo mają Państwo pracy w tym roku?
Jak do tej pory mieliśmy przyjemność uczestniczyć w realizacji kilku przedsięwzięć projektowych, które zakończyły się terminowo i z satysfakcją dla obu stron. Bardzo ciekawym zagadnieniem, w którym uczestniczymy, są badania antybakteryjnych rękawic medycznych.
Plany na przyszłość?
Zamierzamy zaangażować się w sprawdzenie możliwości wykorzystania właściwości przeciwdrobnoustrojowych naturalnych ekstraktów i biopreparatów. W dalszych planach mamy zamiar uważnie śledzić i odpowiadać na potrzeby rynku i klientów. Bardzo chętnie i z dużym zaangażowaniem włączamy się w innowacyjne prace badawcze dotyczące nowych technologii, dlatego zachęcam do skorzystania z naszej oferty.
